اوضاع و احوال کنونی مسلمانان و کشورهای اسلامی ایجاب می‌نماید که قبل از شروع هر کلامی بر این ضرورت مهم و واجب تأکید نهاد که آنچه می‌تواند دارویی باشد بر غدۀ چرکین جنگ و خونریزی در میان جهان اسلام، تنها و تنها وحدت و همدلی و ایجاد امت واحده است در میان تمامی مسلمانان با هر مذهب و فرقه‌یی که هستند و تلاش تک تک ایشان از کوچک و بزرگ، عامی و روشنفکر و عالم برای رسیدن به این مقصود، خصوصاً در این ماه مبارک.
چندی پیش تصاویری در سایت‌های خبری منتشر شد مبنی بر اینکه نیروهای انتظامی در کشور با برخی از هموطنان به اتهام روزه خواری برخورد، و وسایل نقلیۀ آنها را توقیف کرده‌اند. هر چند که احترام به عقائد و تفکرات فرد فرد جامعه باید در اخلاق و رفتار ما نهادینه شود، و روزه خواری و رفتارهای ناشایست دیگر در انظار عموم مذمت شده و بی‌احترامی به عقاید دیگران محسوب می‌گردد، اما در رابطه با دستگیری یا آزار این دسته از افراد خاطی با توجه به بسیاری از آیات قرآن می‌توان گفت که در قبول دین و اجراء احکام آن هیچ اجباری وجود ندارد، و همان طور که شاهدیم هر چه برخورد با اینگونه مسائل تندتر و با شدت عمل بیشتری باشد، عکس العمل‌ها بدتر و جسورانه‌تر خواهد بود. به مانند فنری که با فشار دادن بیشتر، پرتاب بلندتری خواهد داشت. به هر حال بسیاری از علماء و روشنفکران ما در این مورد و موارد مشابه قلمها زده‌اند ولی متأسفانه کمتر به نتیجه رسیده‌اند.
اما در خصوص سیگار کشیدن در مجامع عمومی در ماه رمضان و غیر آن باید گفت به جهت تأثیر ویرانگر دود بر سلامت انسان این عمل، به طور کلی مردود و از لحاظ شرعی هم به علت ضررهایی که به بدن می‌رساند، حرام می‌باشد.
 آیة الله غروی که خود از مفتیان به حرمت استعمال دخانیات از هر نوع آن و نیز همۀ مواد مخدر است، در کتاب شرحی بر رساله  آیة الله بروجردی، صفحه 368 چنین استدلال می‌کند که؛ چون سیگار و گرد و غبار غلیظ جزء مأکولات و مشروبات نمی‌باشد، از اینرو مبطل روزه نیست، «هر چند که وضع حکم روزه پرهیزگار شدن است، و ارتکاب کبائر نقض غرض است، ولی ظاهر روزه را باطل نمی‌کند.»[1]
 بناءبراین هر چند افرادی که در علن و آشکارا در روز ماه رمضان سیگار می‌کشند، به دلیل فتوای اکثر مراجع، به طور قطع بر این باورند که استعمال دخانیات مبطل روزه است، و در اصل به همین دلیل می‌توان فهمید که روزه نیستند، ولی بر اساس برخی از فتاوای علماء، مبنی بر مبطل نبودن دود سیگار، نمی‌توان به جرم روزه خواری، حداقل در این مورد، با آنان برخورد کرد.
علامه غروی به جز حکم عدم ابطال روزه، به واسطه رساندن گرد وغبار غلیظ به گلو و یا دود سیگار و امثال آن، آراء دیگری هم در مورد مبطلات روزه در کتاب فقه استدلالی در مسائل خلافی دارد که ذکر آن در این مقال بی‌مناسبت نیست.
1- بقاء جنابت تا طلوع فجر روزه را باطل نمی‌کند. وی چنین استدلال می‌کند که آیه «أُحِلَّ لَكُمْ لَيلَةَ الصِّيامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَائِكُمْ ... و فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُوا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ َكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يتَبَينَ لَكُمُ الْخَيطُ الْأَبْيضُ مِنَ الْخَيطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ...» (بقره 187)، مشعر بر تعیین آخر وقتِ جوازِ مباشرت و اَکل و شُرب می‌باشد که آن هنگام طلوع فجر است و با اینکه آیه در مقام بیان است از غسل قبل از طلوع فجر ذکری ننموده، و وجوب غسل برای نماز است نه روزه، از اینرو تا وقت قضاء نماز صبح می‌توان بر جنابت باقی ماند. (فقه استدلالی صص 128-122)
2- ارتماس ( فرو بردن تمام سر یا تمام بدن در آب)، مبطل روزه نیست. اخباری که در ابطال روزه از این طریق آمده همه خبرهای واحد است که تأییدی در قرآن یا حدیث متواتر ندارند. مبطل روزه آشامیدن آب است، پس هر کس یقین داشته باشد که با فرو بردن سر در آب حتماً از آن می‌نوشد، نباید این عمل را انجام دهد. (فقه استدلالی صص 152-148)
3- استفاده از انواع داروی تزریقی یا شیاف در صورتی که پزشک تجویز کرده باشد و ساعتهای استفاده از دارو در طول روز باشد، مبطل روزه نیست و انسان می‌تواند روزه باشد و از این داروها نیز استفاده کند. (فقه استدلالی صص 156-153)
4- سهو یا عمد در استفراغ کردن، مبطل روزه نیست. (فقه استدلالی صص158-156)
5- کذب بر خدا و رسول، مبطل روزه نیست. در این مورد  آیة الله غروی در فقه استدلالی صفحه 159 می‌گوید:
«شکی نیست که دروغ از کبائر است، و کذب بر خدا و رسول او و ائمه علیهم السلام از اعظم آنهاست، وهر که دروغ بگوید یا مرتکب معصیت کبیره‌یی شود، از پرهیزگاران نبوده و به نص کتاب، «عمل» فقط از متقیان مقبول است نه از گنهکاران. پس چنین شخصی روزه‌اش پزیرفته نیست. ولی شرائط صحت، غیر از شرائط قبول است. بناء براین ثابت نشده که دروغ مزبور مفسد صحت صوم باشد.»
6- خوردن جرعه‌ای آب یا لقمه‌ای غذا برای کسانی که توان رساندن روزه به افطار را ندارند، و به حکم آیه؛ «أَيامًا مَعْدُودَاتٍ فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيامٍ أُخَرَ وَعَلَى الَّذِينَ يطِيقُونَهُ فِدْيةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ فَمَنْ تَطَوَّعَ خَيرًا فَهُوَ خَيرٌ لَهُ وَأَنْ تَصُومُوا خَيرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ»(بقره 184) ما لا یطیقون هستند، ابطال روزه نمی‌کند. این گروه برعکس دو گروه قبلی که در روزهای دیگر روزه می‌گیرند، نیازی به قضاء روزه یا ابطال آن ندارند، اما طبق ادامه آیه این افراد باید یک طعام مسکین کفاره بدهند.
 در پایان، بر پایه دو استدلال کلی که علامه غروی در کتاب یاد شده آورده است، می‌توان بسیاری از موارد خلافی نظیر شش مورد بالا را اثبات کرد.
1- در اخبار، وارد شده: «هر گاه روزه گرفتی، گوش و چشم و همه جوارح تو روزه بگیرند.» ولی احدی نگفته است اگر کسی با گوش و چشم، یا با یکی از جوارحش مرتکب گناهی شد، روزه او باطل و قضاءش واجب می‌باشد. هر چند به گفته ایشان در بیشتر موارد بالا شرائط قبول غیر از شرائط صحت است.
2- ما تنها برای سه مورد خوردن، آشامیدن و نزدیکی، از کتاب خدا برهان قاطع داریم.

مقالات دکتر سید علی اصغر غروی با امضاء ایشان منتشر می‌شود و مقالات با امضاء ارباب حکمت قلم ایشان نیست.